Projecten Duurzaamheidsfonds 2024

1. Schapenhouderij van den Heuvel

Met dit project draagt de organisatie bij aan het versterken van de biodiversiteit. Schapen spelen hierin een belangrijke rol: al grazend verspreiden ze zaden via hun vacht en houden ze lastig bereikbare natuurgebieden toegankelijk en beheersbaar. Zo is onder andere de reuzenberenklauw in de Steendert sterk teruggedrongen. Van de wol worden duurzame wolkorrels gemaakt; een natuurlijke meststof die de bodem langdurig verrijkt en wateroverlast helpt voorkomen. Lees verder >>

2. WarmMolenDijkzicht

WarmMolenDijkzicht is een bewonersinitiatief in de Culemborgse buurten Molenzicht en Dijkzicht, met als doel samen te werken aan een aardgasvrije toekomst. Met water uit de Lek als duurzame warmtebron en zeggenschap voor bewoners, zet dit project zich in voor een betaalbaar, betrouwbaar en haalbaar alternatief voor het verwarmen met gas. Inmiddels zijn drie actieve werkgroepen van start gegaan, zijn er ruim 1100 ansichtkaarten verspreid en bezochten 80 mensen onze inloopavonden. De eerste enquête werd door 70 bewoners ingevuld, en de nieuwsbrief heeft inmiddels 130 abonnees. Met een intentieverklaring van de gemeente en KleurrijkWonen is een belangrijke stap gezet. WarmMolenDijkzicht groeit – van, voor en door de buurt. Lees verder >>

3. VANL-TCW Weidevogelbeheer

Met dit project wordt gewerkt aan de verbreding van eerdere projecten van het duurzaamheidsfonds, waarbij verbinding wordt gemaakt tussen twee bestaande gebieden. Door meer boeren te kunnen helpen kunnen ze meer impact hebben, meer nesten en vogels redden, binnen een groter, verbonden gebied.  Door de samenwerking en inzet van vrijwilligers en lokale boeren is nu al bereikt dat de provincie het gebied in het Rumptse veld aanwijst als een gruttokerngebied. Dit betekent dat we daar aanvullende maatregelen kunnen afspreken met de boeren waarbij kwaliteitsverlies van het gewas en opbrengstderving door de overheid vergoed worden. De maatregelen houden onder andere in het aanleggen van plasdraspercelen en kruidenrijk grasland. Op deze manier is er sprake van een vliegwieleffect. Ook het waterschap en de zuivelindustrie hebben belangstelling voor wat er gebeurt aangezien ook deze organisaties een maatschappelijk en duurzaamheidsopgave hebben. Op deze manier kunnen de verschillende invalshoeken leiden tot maatregelen die elkaar versterken. Denk aan een verhoogd slootwaterpeil in het voorjaar waar de weidevogels bij gebaad zijn en waarvoor een organisatie als het waterschap onmisbaar is om te realiseren. Lees verder >>

4. Toekomstambassadeurs GeoFort

Doel van dit project is om het lopend project ‘Junior Klimaatburgemeesters’ uit te breiden naar middelbaar onderwijs. GeoFort wil de energietransitie verbreden en inclusief maken; iedereen moet (kunnen) meedoen om een echte transitie teweeg te brengen. Via kinderen en educatie bereik je ouders die je mogelijk anders niet bereikt. En door toegang voor (middelbare) scholen gratis te maken vergroot je de toegankelijkheid van iedereen. De Toekomstclub van GeoFort inspireert jongeren in West Betuwe rond thema’s als klimaat, technologie en duurzaamheid. Al 80 jongeren zijn als Toekomstambassadeur actief en bedenken hun eigen verrassende activiteiten, van excursies tot programmeerworkshops. Ze maken filmpjes, ontwikkelen een pubquiz voor scholen en schreven zelfs een Junior Troonrede die ze met AI omtoverden tot een krachtig toekomstlied. Verbeelding, wetenschap en actie komen samen – jongeren maken nú het verschil. Lees verder >>

5. Huibertstroom; Zonnewarmte Everdingen

Project Zonnewarmte Everdingen is een verkenning van een innovatief alternatief voor het verwarmen van woningen: zonnewarmte opgeslagen in de bodem. Met dit verdiepende onderzoek door twee expertbureaus willen ze achterhalen hoe een businesscase eruit gaat zien voor een zonnekrachtcentrale. In opdracht van Huibertstroom is onderzocht of de techniek – waarbij zonnewarmte in de zomer wordt opgevangen met spiegels en tot 45 graden wordt opgeslagen in het grondwater – een haalbaar alternatief is voor aquathermie uit de Lek. Het onderzoek biedt niet alleen inzicht in de technische en financiële haalbaarheid voor Everdingen, maar ook perspectief voor andere dorpen in Rivierenland en daarbuiten. Zonnewarmte zou een belangrijke schakel kunnen zijn in de overstap naar duurzame, lokale warmtebronnen. Meer info >>

6. Gast(t)vrij Eck en Wiel

Gas(t)vrij Eck en Wiel is een bewonersinitiatief dat samen met energiecoöperatie eCoBuren onderzoekt of een zeer-lage-temperatuur (ZLT) bronnet een haalbare oplossing is voor duurzame verwarming én koeling in het dorp door middel van een versneld buurtwarmte proces waarmee in een half jaar een ontwerp en begroting wordt opgesteld met realistisch aanbod per huishouden.  Een dergelijk net loopt via de glasvezel aanlegmethodiek en moet daarmee 50% van de aanlegkosten besparen.  In tegenstelling tot traditionele warmtenetten is een ZLT-bronnet beter geschikt voor kleine kernen zoals Eck en Wiel, waar bebouwing verspreid is en restwarmte ontbreekt. Het systeem werkt met water van 10 tot 15 graden en maakt gebruik van individuele warmtepompen, zonder hoge isolatie-eisen. Dankzij de mogelijkheid tot zowel verwarmen in de winter als koelen in de zomer speelt het in op de veranderende energievraag.  Meer info >>

7. Warm Westerkwartier

In het Westerkwartier in Culemborg wordt onderzocht of een warmtenet op basis van restwarmte uit de rioolwaterzuivering technisch haalbaar is. Op papier lijkt het een kansrijk alternatief voor aardgas, maar voor er gerekend wordt aan een businesscase of bewoners worden betrokken, is eerst een realistische inschatting van de fysieke mogelijkheden nodig. Met een voorontwerp op basis van bodemonderzoek wordt gekeken of er voldoende ruimte is voor leidingen, of obstakels zoals bestaande infrastructuur of boomwortels in de weg zitten. Zo wordt vroegtijdig duidelijk of verdere ontwikkeling zinvol is en wordt voorkomen dat technische tegenvallers het project later vertragen of onder druk zetten. Meer info >>

8. Hermanos Energy; Duurzaam verwarmen

Het doel van bewonersinitiatief Warm Westerkwartier is om hun eigen warmtenet te realiseren en door middel van energieopslag met waterstof het percentage groene energie te verhogen. Zij werken aan kleinschalige lokale opslag van energie. Slimme software is hiervoor al ontwikkeld. Op basis van de belasting van het netwerk worden de elektriciteitsprijzen bepaald en op basis van de weersvoorspelling wanneer (groene) energie gebruikt of juist opgeslagen moet worden. Gebruikers stellen zelf hun doel in. De bijdrage van het duurzaamheidsfonds wordt gebruikt voor de opstart: er moet een locatie worden gezocht, expertise opgebouwd en een locatie in de regio worden gevonden. Meer info >>

9. Vereniging tot behoud van het Lingelandschap

De Vereniging tot Behoud van het Lingelandschap werkt met het project Nieuwe Landschapselementen aan een sterker, groener en biodiverser Lingelandschap. Door het toevoegen en herstellen van hagen, heggen, bomenrijen en struiken wordt het landschap niet alleen mooier, maar ook ecologisch waardevoller. In de eerste fase wordt een uitvoeringsplan opgesteld dat concreet aangeeft waar deze elementen het meeste effect hebben. In fase twee volgt de daadwerkelijke aanleg. Het project sluit aan bij de ambitie uit het Groenblauw Raamwerk Rivierenland om de oost-westverbinding langs de Linge te versterken en zoekt actief samenwerking met andere initiatieven, zoals vlinderlinten en projecten van het Agrarisch Collectief. Zo groeit er stap voor stap een Groene Linge.  Meer info >>

10. De Fruitmotor

De Vlinderroute is een 16 kilometer lang landschapslint dat slingert van de Vlindertuin in hartje Tiel tot aan de veerpont in Eck en Wiel. Samen met de Kinderraad en inwoners uit Tiel, Zoelen, Maurik en Eck en Wiel heeft De Fruitmotor tuinen, plantvakken en grasvelden langs de route omgetoverd tot bloemrijke plekken. Goed voor vlinders, wilde bijen en andere insecten – én voor een klimaatbestendiger landschap. In totaal maakten 25 deelnemers ruim 15.000 m² bloemrijker, met bollen, heesters, bloemborders en grasland. Kinderen bakten vlinderkoekjes, ontwierpen posters en zaaiden bloemen voor de toekomst. De Vlinderroute is onderdeel van Gonzend Rivierenland – en groeit met elke stap verder. Meer info >>

11. Groene Weelde

In april 2025 gaat op IKC BinnensteBuiten in Tricht de pilot van start van de leerlijn ‘Eetbare bossen’. In deze reeks lessen maken basisschoolleerlingen kennis met het voedselbos: een door mensen ontworpen ecosysteem vol eetbare gewassen, planten en dieren. De leerlingen krijgen een introductieles op school, gevolgd door twee praktijklessen in voedselbos Lingehout, waarbij hun zintuigen centraal staan en ze de verschillende lagen van het bos op een ervaringsgerichte manier ontdekken. De leerlijn sluit aan bij de kerndoelen van het basisonderwijs en biedt scholen de mogelijkheid om natuur- en voedseleducatie te versterken binnen het curriculum. Na de pilot kunnen ook andere scholen in West Betuwe en Vijfheerenlanden deze leerlijn met docent afnemen.  Meer info >>

12. BouwBoeren

In het project BouwBoeren bundelen boeren en bouwers hun krachten voor een duurzame toekomst. Boeren telen vezelrijke gewassen zoals hennep en vlas, die dienen als basis voor biogrondstoffen. Deze natuurlijke materialen worden vervolgens ingezet in de bouw, als lokaal én hernieuwbaar alternatief voor traditionele bouwstoffen. Het resultaat is indrukwekkend: gezondere bodems, meer biodiversiteit en een forse vermindering van CO₂-, stikstof- en methaanuitstoot. Bovendien ontstaat er een circulaire, regionale keten waarin landbouw en bouw elkaar versterken. BouwBoeren heeft al 60 hectare aan gewassen gerealiseerd, wordt gevolgd door duizenden mensen en kreeg landelijke aandacht via o.a. VPRO Tegenlicht en NOS. Een inspirerend voorbeeld van hoe natuur, economie en innovatie samenkomen om letterlijk aan de toekomst te bouwen. Meer info >>

13. Park Lingerijck

Aan de rand van Tiel ontstaat Park Lingerijck: een recreatief en educatief voedselpark dat fungeert als groene toegangspoort tot de stad. Dit initiatief is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen de gemeente en een betrokken groep inwoners en deskundigen. Samen ontwierpen zij een park waarin natuurbeleving, voedselproductie, educatie en recreatie samenkomen. Met brede steun vanuit de gemeenschap – van omwonenden tot zorgboerderij, scholen en lokale organisaties – groeit Park Lingerijck uit tot een plek die mensen verbindt met het landschap én met elkaar. De ligging sluit aan bij omliggende biologische initiatieven zoals Thedinghsweert en het project Gonzend Rivierenland, waarmee een groter ecologisch netwerk ontstaat. Dankzij steun van BetuweWind wordt gewerkt aan de verdere inrichting, het opzetten van een vrijwilligersorganisatie en het versterken van het lokale netwerk. Park Lingerijck is een inspirerend voorbeeld van hoe inwoners en overheid samen bouwen aan een toekomstbestendige leefomgeving. Meer info >>

Blijf op de hoogte!

Op de hoogte blijven van de activiteiten van Betuwewind? Houd de website in de gaten voor het laatste nieuws, meld je aan voor onze nieuwsbrief en volg ons op: